انواع قارچ کش برای گلخانه ها + ساختار شیمیایی و کاربردها

بازاریابی گلخانه ای

پلن های مختلف تبلیغات و دیجیتال مارکتینگ را از قسمت فرم عضویت ویژه بررسی نمایید و برای ثبت سفارش، موارد دلخواه را کامل و ارسال نمایید.

انواع قارچ کش برای گلخانه ها + ساختار شیمیایی و کاربردها

قارچ کش برای گلخانه ها عمدتاً ترکیبات بیوشیمیایی هستند و به طور خاص برای از بین بردن قارچ ها یا حشرات در گیاهان استفاده می شوند. قارچ کش ها از رشد این موجودات جلوگیری کرده یا آنها را کاملاً از بین می برند. آفات یا حشرات می توانند آسیب های جدی به بخش باغبانی، گلخانه داری و حتی کشاورزی وارد کنند.

از انواع قارچ کش (fungicides) می توان در کشاورزی نیز استفاده کرد و با عفونت های قارچی گیاهان مبارزه نمود. برای جلوگیری از هر گونه بیماری و عفونت، برنامه ریزی برای استفاده از قارچ کش روی گیاهان به دقت انجام می گیرد.

انواع قارچ کش ها می توانند تماسی، ترانس لامینار یا سیستمیک باشند.

قارچ کش های تماسی (Contact fungicides)، جذب بافت گیاه نمی شوند؛ فقط از گیاهی که اسپری روی آن انجام می گیرد محافظت می کند. قارچ کش های ترانس لامینار، Translaminar fungicides، از قسمت بالا، از سطح برگ به سطح پایین و بدون اسپری کردن روی گیاهان ریخته می شوند. قارچ کش های سیستمیک، Systemic fungicides، توسط گیاهان، جذب شده و از طریق آوندهای چوبی گیاه، دفع می شوند.

برخی از قارچ کش ها به تمام قسمت های گیاهان حرکت می کنند. برخی از قارچ کش ها به صورت موضعی، سیستمیک هستند. همچنین برخی از آنها به سمت بالا حرکت می کنند.

بیشتر انواع قارچ کش برای گلخانه، به شکل مایع هستند. عنصر اصلی در سنتز و تولید قارچ کش ها شامل کربن، اکسیژن، نیتروژن، روی، منگنز است. یک عنصر شیمیایی بسیار پر استفاده، گوگرد است.

در کنسانتره‌های ضعیف‌تر، قارچ‌کش‌ها به میزان 08/0 درصد و در کنسانتره‌های بالاتر، 5/0 درصد از قارچ‌کش‌ها گوگرد وجود دارد. در شل قارچ کش های پودری، گوگرد معمولاً در حدود 90 درصد وجود دارد. برخی از مواد گیاهی ارگانیک نیز در قارچ کش ها وجود دارد؛ از جمله روغن چریش، روغن رزماری، روغن جوجوبا.

ثابت شده که مقداری بقایای قارچ کش روی مواد غذایی برای مصرف انسان وجود دارد. عمدتاً از تیمارهای گیاهان پس از برداشت، این تأثیر در آنجا دیده می شود. برخی از قارچ کش ها می توانند برای سلامتی انسان خطرناک باشند. به عنوان مثال، می توان گفت، قارچ کش هایی مانند وینکلوزولین (vinclozolin)، به دلیل اثر خطرناکشان ممنوع شده اند.

یکی دیگر از قارچ کش های خطرناک و سمی، زیرام (Ziram) است. این قارچ کش برای انسان نیز سمی است. در اثر تماس طولانی مدت با این قارچ کش، عوارض شدید مشاهده می شود و در صورت بلع، کُشنده است. برخی از قارچ کش ها نیز برای مراقبت از سلامت انسان بر روی گیاهان استفاده می شوند.

مقاله پیشنهادی همیارگلخانه: انواع حشره کش برای گلخانه ها + ساختار و کاربردها

یک ماده قارچ کش چیست و چه کاربردهایی دارد؟

قارچ کش برای گلخانه ها

قارچ کش هایی که به عنوان “ضد قارچ” نیز شناخته می شوند، مواد سمی هستند که برای کشتن یا مهار رشد قارچ ها روی محصولات گلخانه ای و باغبانی استفاده می شوند. این ترکیبات شیمیایی معمولاً برای کنترل قارچ های انگلی کاربرد دارند، زیرا به کشاورزی آسیب می رسانند و در نتیجه، محصولات زراعی را از بین می برند، عملکرد و زیان اقتصادی زیادی به بار می آورند.

به عبارت دیگر، تعریف قارچ کش این است که نوع خاصی از مواد شیمیایی صنعتی است که برای کنترل بیماری قارچی در آفت های گیاهی استفاده می شود تا با کشتن یا مهار قارچ، به عنوان یک عامل بیماری، محصولات را در امان نگه دارد.

قارچ کش ها به طور کلی به سه دسته تماسی، ترانس لامینار و سیستمیک طبقه بندی می شوند. قارچ کش تماسی همانطور که از نامش پیداست، در تمام بافت های گیاه پخش نمی شود و فقط از قسمت هایی از گیاهان که در هنگام سمپاشی روی آنها رسوب می کند محافظت می کند.

قارچ کش های ترانس لامینار، خود را از قسمت بالایی گیاه که در آنجا اسپری می شوند به قسمت پایین سمپاشی نشده گیاه توزیع می کنند.

قارچ‌کش‌های سیستمیک، مؤثرترین قارچ‌کش‌ها هستند؛ زیرا خود را دوباره در رگبرگ ‌های گیاه توزیع می‌کنند. بنابراین برخی از قارچ کش ها به صورت موضعی، سیستمیک هستند، برخی در سراسر بافت های گیاه پخش می شوند و برخی فقط روی سطحی که روی آن اسپری می شوند باقی می مانند.

امروزه بیشتر قارچ کش هایی که برای باغبانی و گلخانه داری استفاده می شود قارچ کش های شیمیایی هستند. اما تعداد کمی قارچ کش های آلی وجود دارد که برای درمان بیماری های قارچی گیاهان و به ویژه دفع حشرات بسیار موثر باشد.

این نمونه ای از قارچ کش دی کربوکسیمید (dicarboximide) است:

N-(2-Ethylhexyl)-5-norbornene-2,3-dicarboximide

ترکیبات شیمیایی موجود در انواع قارچ کش برای گلخانه ها

ترکیبات شیمیایی در قارچ کش برای گلخانه ها اساساً مؤثرترین مواد شیمیایی بیوسیدال هستند که برای از بین بردن، یا جلوگیری از رشد قارچ های مضر یا رشد بقایای آنها بر روی گیاهان، درختان یا پوست حیوانات، مانند زنگ زدگی، کپک ها یا سوختگی ها استفاده می شوند.

از مواد شیمیایی قارچ کش برای کنترل اوومیست ها (oomycetes) استفاده می شود، اگرچه اینها به عنوان قارچ در نظر گرفته نمی شوند، اما مکانیسمی که توسط آن روی گیاهان تأثیر می گذارد مانند قارچ است. برخی از انواع ترکیبات شیمیایی در قارچ کش ها به همراه نمونه آن در جدول زیر ذکر شده است.

اکثر این قارچ کش ها به صورت جامد یا مایع هستند. ترکیب عمده ای که در تمام قارچ کش های شیمیایی وجود دارد، گوگرد در غلظت های مختلف است. در انواع قارچ کش ها، گوگرد در غلظت های ضعیف 0.08 درصد وجود دارد، اما در تعداد کمی از قارچ کش های قوی تر، غلظت گوگرد تا 0.5 درصد می رسد. در قارچ کش های پودری، غلظت گوگرد به 90 درصد می رسد و به همین دلیل ماهیت بسیار سمی دارند.

مقاله پیشنهادی همیارگلخانه: فلفل قرمز چیلی گلخانه ای؛ نحوه کاشت و مراقبت از محصول

فواید قارچ کش برای گلخانه داری و باغبانی چیست؟

انواع قارچ کش

شیوع برخی بیماری ها و پوسیدگی بیولوژیکی، از اتفاقات رایج در گیاهان مختلف هستند که به دلیل از بین رفتن محصولات و همچنین ارزش گیاهان، تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد می گذارند. بنابراین کنترل رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها و مدیریت بیماری‌ها، به یک اقدام ضروری و مهم در گلخانه داری، باغبانی و مزرعه داری تبدیل شده است.

سه تا از مهم ترین مزایای استفاده از انواع قارچ کش ها برای محصولات گلخانه و باغ، عبارتند از:

مزیت اول:

در طول کاشت و دوره رشد محصولات گلخانه ای، باغی یا سایر گیاهان، آنها بسیار ظریف و آسیب پذیر هستند. بنابراین برای جلوگیری از گسترش قارچ و ایجاد پوسیدگی بیولوژیکی گیاهان در مرحله اولیه رشد، قارچ کش ها مورد نیاز هستند.

مزیت دوم:

کاهش لکه ها (یک بیماری که روی برگ محصولات ظاهر می شوند)، به منظور ارتقای رشد سالم و فراوان محصولات زراعی و گیاهان زینتی، برای حصول یک نتیجه اقتصادی مثبت، مهم است. از آنجایی که لکه ها به دلیل فتوسنتز نامناسب، ناشی از پوسیدگی برگ ها، عملکرد محصول را کاهش می دهند، از بین بردن عامل قارچی بسیار اهمیت پیدا می کند.

همچنین در اثر این نوع بیماری های قارچی، کیفیت محصولات خوراکی کاهش می یابد، و برای گیاهان زینتی، ارزش اقتصادی آنها را بسیار کمتر می کند. از این رو برای کنترل و کاهش لکه ها به قارچ کش ها نیاز است.

مزیت سوم:

همچنین برای اطمینان از وضعیت مناسب محصولات، میوه ها و سبزیجاتی که پس از برداشت، ذخیره می شوند، استفاده از قارچ کش های مناسب، مهم است. بیشتر اوقات، محصولات برداشت شده به دلیل برخی شرایط مساعد، از جمله دمای مناسب برای رشد قارچ یا افزایش رطوبت هوا، دچار رشد قارچ ها می شوند. این امر باعث تخریب بیولوژیکی محصولات می شود.

همچنین، تعداد کمی از قارچ ها که غلات یا میوه‌ها یا حتی سبزیجات و دانه‌ها را آلوده می‌کنند، عناصر سمی (میتوکسین‌ها) را تولید می‌کنند که باعث آسیب‌های شدید به سلامتی محصولات شده و در صورت مصرف توسط انسان یا حیوان می توانند حتی موجب مرگ شوند. امروزه از قارچ کش ها تا حد زیادی برای کاهش آلودگی مایکوتوکسین (mycotoxin) در گندم استفاده می شود که به دلیل وجود “فوزاریوم هد بلایت” ، Fusarium Head Blight اتفاق می افتد.

طبقه بندی انواع قارچ کش ها که در گلخانه داری و باغبانی استفاده می شوند

بیماری قارچی در گیاهان

قارچ کش ها برای استفاده در محصولات گلخانه ای و باغی، بسته به ویژگی ها و خصوصیات شان دسته بندی می شوند. این طبق بندی را در قسمت زیر ملاحظه می کنید:

1- قارچ کش با عملکرد پیشگیرانه (Preventive) یا درمانی (Curative) (نقش حفاظتی):

قارچ کش های تماسی، به همان اندازه که کاربردی هستند، در عملکرد، خواص پیشگیرانه دارند. وقتی این نوع مواد شیمیایی روی سطح اعمال می شوند، اثر خود را نشان می دهند. اَشکال عمده قارچ کش های تماسی این است که باید به طور مکرر در مدت زمان معینی استفاده شوند.

به این دلیل که این نوع قارچ کش ها در اثر بارش باران یا در هنگام آبیاری شسته می شوند، و یا در اثر نور خورشید و سایر عوامل محیطی، پوسیدگی طبیعی گیاهان را باعث می شوند، اغلب به عنوان موادی با اثر “باقیمانده” شناخته می شوند؛ زیرا روی برگ ها یا مناطق دیگر باقی می مانند و به شکل پسماند تا چندین روز، قابل مشاهده هستند.

از سوی دیگر، قارچ کش های تماسی، دارای خواص پیشگیرانه و درمانی هستند، زیرا پس از اسپری شدن روی سطوح بالای گیاه، در بافت های آن به سمت پایین حرکت می کنند. بنابراین بر پاتوژن تأثیر می گذارد.

2- قارچ کش های یک عاملی یا چند عاملی؛ Single Site یا Multi-site (Breadth of Activity):

قارچ کش های تک عاملی، فقط روی یک مسیر متابولیسم خاص، یک پاتوژن، یا یک آنزیم حیاتی واحد، یا یک پروتئین خاص عمل می کنند، دقیقاً عاملی که برای رشد قارچ مورد نیاز است. از آنجایی که آنها از نظر عملکرد و سطح سمیت، بسیار خاص هستند، برای سایر موجودات مضر نیستند و به راحتی توسط بافت های گیاهان جذب می شوند.

اثربخشی این نوع قارچ کش با گذشت زمان، کاهش می یابد، زیرا قارچ ها به دلیل جهش واحدی که در داخل پاتوژن رخ می دهد، مقاومت بیشتری نسبت به این قارچ کش ایجاد می کنند.

قارچ کش های قدیمی تر، ماهیت چند عاملی داشتند و بنابراین بسیاری از قارچ ها را در قسمت های مختلف گیاهان تحت تأثیر قرار می دادند. با توسعه قوانین جدید در مورد استفاده از قارچ کش ها، و سخت گیری در تعداد آزمایش های مورد نیاز برای ثبت قارچ کش جدید، دانشمندان ترجیح دادند که قارچ کش های تک عاملی را تولید کنند.

3- قارچ کش های اختصاصی یا عمومی:

قارچ کش های اختصاصی (محدوده عملکرد باریک تر)، معمولاً قارچ کش های سیستمیک تک محله ای هستند که بر روی قارچ هایی که ارتباط نزدیکی با پاتوژن های آن دارند، مؤثر می باشند. در حالی که قارچ کش های عمومی تر، معمولاً قارچ کش های چند محله و مبتنی بر تماس هستند، که نه تنها برای پاتوژن های نزدیک به هم موثر هستند، بلکه بر روی پاتوژن هایی که به آن مرتبط نیستند نیز مؤثر عمل می کنند.

4- قارچ کش های آلی و معدنی (ترکیبات شیمیایی):

بر اساس ترکیبات شیمیایی، قارچ کش برای گلخانه ها و باغبانی به دو دسته قارچ کش های آلی و معدنی تقسیم می شوند. در علم شیمی، مواد آلی به ترکیباتی گفته می شود که دارای اتم های کربن در آرایش مولکولی خود هستند. در حالی که ترکیبات معدنی به موادی اطلاق می شود که فاقد اتم کربن هستند.

بیشتر قارچ کش هایی که به طور منظم مورد استفاده قرار می گیرند، ترکیبات معدنی هستند که گوگرد در آنها بیشترین درصد را دارد و بعد از مس، پرمصرف ترین گزینه می باشد. برخی از قارچ کش ها از کادمیوم، جیوه یا قلع به صورت قارچ کش های معدنی استفاده می شوند. آنها برای طبیعت، بسیار سمی هستند.

مقاله پیشنهادی همیارگلخانه: مزایای گلخانه قارچ برای یک کسب و کار پرسود + نکات مهم

مقاومت در برابر قارچ کش ها یعنی چه؟

استفاده از قارچ کش ها

زمانی که قارچ کش بر روی یک پاتوژن خاص استفاده می شود، و موفق عمل می کند، می گوییم این اقدام بسیار تأثیرگذار بوده است. در حالی که اگر پس از مدتی از همین قارچ کش استفاده کنیم، و ببینیم که آن پاتوژن در برابر قارچ کش، مقاومت کرده و از بین نرفته است، اصطلاحاً گفته می شود ” قارچ کش، قادر به کنترل جمعیت نیست”.

این مقاومت نسبت به قارچ کش ها به چندین دلیل اتفاق می افتد. اولین دلیل این است که احتمالاً قارچ‌کش‌های تک عاملی نسبت به قارچ کش‌های چند عاملی، برای پاتوژن‌های مورد هدف، مقاومت ایجاد می‌کنند.

با این حال، قارچ‌کش‌های تک عاملی به دلیل سطح سمیت کمتر‌شان نسبت به قارچ‌کش‌های چند عاملی، ترجیح داده می‌شوند و برای ارگانیسم‌های زنده غیر هدف، کمتر مضر هستند. اگر این مقاومت، به دلیل اصلاح یک ژن اصلی پاتوژن مورد نظر ایجاد شود، آنگاه زیرجمعیت آن پاتوژن، نسبت به آن قارچ کش، یا بسیار حساس است یا بسیار مقاوم خواهد بود.

مقاومت به قارچ کش ها در بخش باغبانی و کشاورزی، به منزله از بین رفتن کل آفت کش قلمداد می شود، زیرا افزایش غلظت سموم یا افزایش دفعات پخش آفت کش ها مطلقاً هیچ تأثیری بر جمعیت قارچ های مضر نخواهد داشت. حیاتی ترین نکته در مدیریت قارچ کش ها، افزایش زمان اثربخشی یک قارچ کش است که در معرض مقاومت پاتوژن ها قرار دارد.

سخن پایانی

قارچ کش ها نقش حیاتی در صنعت گلخانه، باغبانی و کشاورزی دارند. سنتز و تولید قارچ کش ها هر روز مورد ارزیابی قرار می گیرد. ترکیباتی با برخی از ویژگی های جدید، هر ساله معرفی می شوند. در تعدادی از کشورهای توسعه یافته، مبالغ هنگفتی از تولید و فروش انواع قارچ کش ها به دست می آید. این ترکیبات، مزایای تجاری خوبی دارند، چون اغلب گران قیمت هستند و می توانند به رشد اقتصادی کشور تولید کننده آن، کمک کنند.

نکته مهم این است که حتماً و حتماً نسبت به نوع بیماری قارچی که برای گیاهان رخ داده است، از قارچ کش های مناسب استفاده کنید و الزامات ایمنی فردی را رعایت نمایید. بهترین ترکیبات قارچ کش، برای محیط زیست هیچ آلودگی ایجاد نمی کنند و در مدت زمان کوتاه، عامل قارچی را از بین می برند.

ترجمه تخصصی: همیارگلخانه

تبلیغات اینترنتی گلخانه

سوالات متداول در مورد “انواع قارچ کش برای گلخانه داری و باغبانی”:

1- قارچ کش سیستمیک چیست؟ نمونه ای از قارچ کش سیستمیک را نام ببرید.

قارچ کش سیستمیک را می توان به عنوان یک قارچ کش تعریف کرد که وقتی روی سطوح بالایی گیاه اسپری می شود به بافت های گیاه منتقل می شود و سمیت ترکیب را به قارچ مورد نظر منتقل می کند. نمونه هایی از قارچ کش های سیستمیک عبارتند از بنومیل (benomyl)، کریپوکونازول (crypoconazol)، پروپیکونازول (propiconazole)، کاربندازیم (carbendazim) و غیره.

2- مدت زمان اثر یک قارچ کش چقدر است؟

اگرچه قارچ کش های مختلف بسته به پاتوژن های مورد هدف و ترکیب قارچ کش، زمان اثر متفاوتی دارند، اما رایج ترین قارچ کش ها، پروتاکتانت ها و سیستمیک ها، زمانی که قبل از بروز عفونت استفاده شوند، بهترین عملکرد را دارند؛ اما کارایی قارچ کش های سیستمیک را می توان زمانی مشاهده کرد که قارچ برای مدت معینی به داخل گیاه نفوذ کرده، که بسته به نوع بیماری و میزان استفاده، بین 24 تا 72 ساعت متغیر است.

3- قارچ کش چگونه عمل می کند؟

قارچ کش ها نوعی آفت کش هستند. برای از بین بردن یا جلوگیری از رشد قارچ ها استفاده می شود. این ترکیبات به کاهش آسیب گیاهان از جمله زنگ و کپک کمک می کنند. اگرچه قارچ کش ها به روش های مختلفی عمل می کنند، اما بیشتر آنها عمدتاً غشای سلولی قارچ را هدف قرار می دهند. استفاده از آن در تولید انرژی در سلول های قارچی اختلال ایجاد می کند. قارچ کش ها عمدتاً آنزیم ها یا پروتئین های حیاتی قارچ را غیرفعال می کنند. این عملکرد با تداخل در فرآیندهای کلیدی مانند تولید انرژی یا تنفس اثر می کند.

4- ترکیبات موجود در قارچ کش ها چیست؟

قارچ کش ها ترکیبات بیوشیمیایی هستند که برای از بین بردن قارچ ها در گیاهان استفاده می شوند. قارچ کش ها عمدتاً از گوگرد، روغن رزماری و غیره تشکیل شده اند. دو نوع قارچ کش وجود دارد: شیمیایی و بیولوژیکی.

دانستن مقدار صحیح قارچ کش مورد استفاده برای درمان آسیب ناشی از قارچ ها، ضروری است. بنابراین آگاهی از ترکیب، تنوع و …، برای جلوگیری از هر گونه آسیب به عملکرد گلخانه یا باغبانی و کشاورزی، و جلوگیری از هر گونه آسیب به سلامت انسان یا سایر حیواناتی که از گیاهان یا درختان تیمار شده با قارچ کش تغذیه می کنند ضروری است.

5- استفاده بیش از حد از قارچ کش ها چه تاثیری دارد؟

استفاده بیش از حد از قارچ کش ها می تواند برای گیاهان یا درختان بسیار سمی باشد. اگر به مقدار مناسب مصرف نشوند، ممکن است گونه های گیاهی را از بین ببرند و اثرات نامطلوبی بر خاک داشته باشند و منبع آبی را آلوده کنند. به علاوه، مقدار نادرست قارچ ها می تواند به موجودات زنده در خاک، یا آب های آلوده، آسیب برساند.