نکات مهم در کنترل محیط گلخانه برای بازدهی بیشتر

تبلیغات برای گلخانه ها

نکات مهم در کنترل محیط گلخانه برای بازدهی بیشتر

کنترل محیط گلخانه برای رشد و پرورش محصولات مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد؛ عوامل محیطی مثل نور، دما، رطوبت و … تاثیر بسیار زیادی در کیفیت محصولات خواهند گذاشت. در صورت عدم کنترل این عوامل ممکن است محصول پرورش یافته از ویژگی های ممتاز چندان زیادی برخوردار نباشد.

اصولاً در تمامی گلخانه ها باید شرایط مطلوبی فراهم شود تا گیاهان و میوه های مختلف به بهترین شکل ممکن رشد کنند. با کنترل محیط گلخانه می توانید محصولات مرغوب و بسیار بهتری نسبت به نمونه های طبیعی پرورش دهید.

اهمیت کنترل محیط گلخانه چیست؟

محصولاتی که در گلخانه رشد می کنند نسبت به محصولات طبیعی از هر نظر بهتر هستند، زیرا به کمک عوامل موثر در کنترل محیط گلخانه امکان رشد بهتر و سریعتر محصولات مختلف فراهم می شود. علاوه بر این، در محیط گلخانه عوامل مختلفی مثل آفت و یا مناسب نبودن بستر، سلامت گیاه را تهدید نخواهد کرد.

امروزه بهترین تجهیزات گلخانه ای و امکانات برای کنترل محیط گلخانه مورد استفاده قرار می گیرد، بنابراین ارزش کیفی محصولات تهیه شده در گلخانه تا میزان قابل توجه ای افزایش پیدا کرده است. کشت گلخانه ای نسبت به روش های سنتی شیوه مناسب تری برای تولید محصولات با کیفیت است.

امروزه از طریق کنترل شرایط محیطی گلخانه می توان شرایط مورد نیاز پرورش گیاهان را زیر نظر داشت و همواره آنها را در بهترین وضعیت ممکن قرار داد تا در تمامی فصل ها بتوانیم محصولات خوب و ارزنده ای برداشت کنیم.

برای گلخانه های مختلف با توجه به نوع کاربرد و ابعادی که دارند، برنامه ریزی های خاصی مبنی بر کنترل شرایط محیطی گلخانه انجام می شود؛ تا از این طریق میزان تولید محصولات گلخانه ای افزایش پیدا کند.

امروزه سیستم های هوشمند و ویژه برای نظارت بر عوامل محیطی طراحی شده اند که با به کارگیری این امکانات می توان به صورت کامل بر روند فعالیت گلخانه نظارت کرد. کنترل محیط گلخانه یکی از مهم ترین عوامل در رشد صحیح گیاه است.

روش های ویژه ای نیز در نحوه آبیاری، تنظیم دما، تهویه هوا و … پیشنهاد شده اند که همگی تا حد زیادی به کنترل شرایط محیطی گلخانه کمک شایانی خواهند کرد و تاثیر چشمگیری در بهبود کمیت و کیفیت محصولات گلخانه ای خواهند داشت.

در دنیای امروز محدودیت بسیاری در تامین زمین کشاورزی مطلوب و حاصلخیز وجود دارد به همین خاطر راه اندازی گلخانه یک راهکار مناسب و نتیجه بخش خواهد بود که حتی مشکل کمبود آب را نیز تا حد زیادی برطرف می کند. با تامین بسترهای بدون خاک به آب کمتری برای پرورش گیاه نیاز است.

روش های کنترل محیط گلخانه 

محیط گلخانه این امکان را فراهم می کند تا در هر فصل از سال بتوانید میوه های خوشمزه و جذاب را پرورش دهید، تنها کافی است دمای مورد نیاز برای پرورش محصولات مختلف را فراهم کنید. در فصل گرم سال با کاهش دمای گلخانه می توانید میوه های بسیار جذابی را آماده برداشت نمایید.

علاوه بر این، در فصل سرد زمستان نیز به راحتی می توان یک محیط ایده آل و مناسب برای کاشت میوه های تابستانی در گلخانه به وجود آورد که این موضوع از جهات مختلف اهمیت فراوان دارد.

کنترل محیط گلخانه تاثیر زیادی در نحوه رشد محصولات خواهد داشت. علاوه بر این، با رعایت نکات مهم و ضروری می توانید محیطی ویژه به دور از هر گونه آفات و میکروارگانیسم های بیماری زا فراهم کنید تا از این طریق کیفیت محصولات برداشت شده را افزایش دهید.

تهیه سیستم گرمایشی مناسب برای محیط گلخانه بسیار ضروری است. باید در نظر داشته باشید که گرم کردن فضای گلخانه را نمی توانید با سیستم های گرمایشی ساده انجام دهید بلکه حتماً باید از سیستم های گرمایشی مطلوب استفاده کنید.

در فصل سرد زمستان باید به سیستم گرمایشی داخل گلخانه توجه بیشتری شود. سیستم گرمایشی مناسب برای گلخانه باید کمترین میزان آلاینده را ایجاد نماید.

به طور کلی بهتر است تمام مواد تولیدی ناشی از فعالیت سیستم های گرمایشی به بیرون هدایت شود تا مشکلی برای گیاهان به وجود نیاید. تمامی محصولات به گازهای آلاینده حساس هستند، به همین دلیل به کمک کنترل محیط گلخانه باید از نفوذ این آلاینده ها به محیط داخلی گلخانه جلوگیری شود.

استفاده از دیگ بخار، برای گرمایش محیط گلخانه چندان توصیه نمی شود؛ بهتر است تا حد امکان هیترهای ویژه آتش، بخاری های برقی و … برای کنترل محیط گلخانه استفاده شود.

توجه داشته باشید که آلاینده های احتمالی تولید شده توسط سیستم های گرمایشی و یا سایر دستگاه های کنترل محیط گلخانه نباید وارد فضای داخلی شوند که این موضوع خود اهمیت بسیار زیادی در کنترل شرایط محیطی گلخانه دارد.

دمای گرم نیز تاثیر نامطلوبی در رشد گیاه خواهد داشت بنابراین تا حد امکان باید دمای گلخانه را در یک حد مشخص و نرمال تنظیم نمود تا شرایط ایده آلی برای رشد گیاهان فراهم شود.

در گذشته، تنها در زمین های حاصلخیز و خوش آب و هوا می توانستیم کاشت گیاه و سایر محصولات را انجام دهیم؛ اما امروزه از زمین هایی که از نظر مواد معدنی فقیر هستند نیز می توان استفاده کرد. با راه اندازی یک گلخانه ایده آل نیز می توان بهترین محصولات را از این زمین ها برداشت کرد.

کنترل رطوبت گلخانه

تنظیم رطوبت محیط گلخانه نیز یکی دیگر از عوامل مهم کنترل محیط گلخانه است. رطوبت از جهات مختلفی اهمیت دارد. اگر بتوان با کنترل شرایط محیطی گلخانه، میزان رطوبت مورد نیاز محیط را ثابت نگه داشت، آنگاه بهترین و مناسب ترین محصولات را می توان در بستری مناسب کاشت.

علاوه بر این تنظیم رطوبت در جلوگیری از رشد میکروارگانیسم های مضر و آفات بسیار موثر خواهد بود، بنابراین باید این موضوع را به صورت جدی در گلخانه ها پیگیری کرد.

محیطی که گلخانه در آن راه اندازی می شود، در میزان رطوبت بسیار تاثیر گذار است. برای مثال در نواحی شمالی معمولاً رطوبت کافی وجود دارد، به همین خاطر تنها با انجام منظم تهویه هوا می توان میزان رطوبت مورد نیاز را تامین کرد؛ اما اگر گلخانه در شرایط نامطلوب به دور از رطوبت راه اندازی شود، آنگاه همواره باید از سیستم های ویژه برای افزایش رطوبت هوا استفاده کرد. البته این افزایش رطوبت نیز نباید از حد طبیعی فراتر رود در غیر این صورت مشکل ساز خواهد شد.

گلخانه یک محیط بسیار خاص و مناسب برای رشد گیاهان متنوع است، افراد متخصص و کاربلد در این مراکز فعالیت می کنند تا با کمک تجهیزات و سیستم های جدید امروزی، محصولات درجه یک و ویژه ای تولید کنند.

این محصولات از هر نظر نسبت به نمونه های طبیعی ویژگی های ممتاز بیشتری دارند. به همین خاطر امروزه پرورش و کشت محصولات گلخانه ای اهمیت زیادی پیدا کرده است. پس موضوع کنترل محیط گلخانه نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

اگر عوامل موثر در کنترل محیط گلخانه به درستی مورد بررسی قرار نگیرد، آنگاه شرایط نامناسبی به وجود خواهد آمد که ضررهای اقتصادی زیادی به مالک گلخانه وارد خواهد کرد. به خصوص در شرایطی که هوا سرد است و سیستم گرمایشی مناسبی نیز در گلخانه استفاده نشود، آنگاه در صورت پایین بودن رطوبت نیز گیاهان دچار بیماری و یا آفت خواهند شد؛ و این موضوع نتیجه چندان جالبی به همراه نخواهد داشت.

رطوبت باید در یک حد مناسبی قرار بگیرد، بیشتر و یا کمتر شدن رطوبت از حد انتظار، زمینه ساز بروز مشکلات جدی خواهد شد.

سیستم های بسیار ویژه ای برای افزایش رطوبت در محیط گلخانه مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال سیستم مه پاش، یکی از تاثیرگذارترین سیستم های تامین رطوبت مورد نیاز گلخانه است. علاوه بر این، با انجام فعالیت ساده تری مثل تبخیر آب نیز می توان رطوبت کافی یک محیط را تامین کرد.

زمانی می توان از گلخانه محصولات درجه یکی برداشت کرد که کنترل محیط گلخانه به نحو احسنت انجام شود و هیچ گونه کمبودی در عوامل موثر رشد گیاه وجود نداشته باشد.

نکات مهم در کنترل محیط گلخانه

مقاله پیشنهادی همیارگلخانه: شرایط استاندارد در گلخانه ها چیست و چگونه کنترل می شوند؟

تاثیر دی اکسید کربن در محیط گلخانه ها

افراد فعال و متخصص برای کنترل محیط گلخانه باید شرایط بسیار زیادی را در نظر بگیرند.؛ دی اکسید کربن نیز یکی دیگر از مهمترین عواملی است که نمی توان تاثیر آن را بر روی سلامت محصولات را انکار کرد.

تمامی گیاهان برای انجام فرایند مهم فتوسنتز به گاز کربن دی اکسید احتیاج دارند. همواره پیشنهاد می شود تا غلظت کربن دی اکسید مورد نیاز یک محیط را در حد 300 PPM قرار دهید تا روند رشد محصولات گلخانه ای تحت کنترل قرار بگیرد.

عوامل دیگری نیز در تعیین میزان کربن دی اکسید موجود در محیط گلخانه تاثیر گذار هستند که باید به آنها توجه شود. برای مثال، با افزایش و یا کاهش میزان دمای محیط گلخانه، غلظت کربن دی اکسید را نیز باید تغییر داد.

برای کنترل محیط گلخانه از یک سری سنسورهای ویژه و خاص استفاده می شود تا اگر میزان غلظت کربن دی اکسید محیط از حد عادی فراتر رفت، بتوان با انجام یکسری اقدامات تخصصی، میزان این گاز موجود در محیط گلخانه را کاهش داد.

نور نیز همانند کربن دی اکسید برای کنترل شرایط محیطی گلخانه باید در نظر گرفته شود. این عامل مهم و ضروری نقش مهمی در رشد و پرورش محصولات گلخانه ای دارد، بنابراین همواره باید در دسترس باشد تا گیاه بتواند برای رشد و فتوسنتز از آن استفاده نماید.

استفاده از نور طبیعی نسبت به نور مصنوعی در اولویت قرار دارد؛ ولی با این حال، در شب، بهتر است با نصب لامپ های ویژه، نور مورد نیاز گیاهان و میوه های مختلف را فراهم کنید تا رشد سریع تری داشته باشند.

نور مورد نیاز برای گیاه با توجه به موقعیتی که گیاه در گلخانه قرار گرفته است باید تامین شود. هر گیاه برای رشد به یک میزان نور مشخصی نیاز دارد. امروزه به کمک دستگاه های ویژه نورسنج می توان از میزان نور مورد نیاز هر گیاه مطلع شد و شرایط بهتری را برای رشد فراهم کرد.

یک سری اقدامات خاص در زمان کمبود نور می توان انجام داد. امروزه به کمک سیستم های نور مصنوعی دیگر هیچ گونه نگرانی مبنی بر کمبود نور گلخانه ای وجود ندارد.

سقف گلخانه ها را باید به گونه ای ساخت که نور خورشید به آسانی بتواند وارد آن شود و گیاهان در طول روز بتوانند از آن استفاده کنند.

کنترل محیط گلخانه کار تخصصی و دشوار است و حتماً باید توسط افراد ماهر و کاربلد انجام گیرد تا محصولات بسیار مطلوب تری نسبت به نمونه های طبیعی تهیه شوند و دیگران بتوانند با قیمتی مناسب آنها را خریداری نمایند.

اهمیت تهویه هوا برای گلخانه ها

جریان هوا در محیط گلخانه باید دائماً در گردش باشد، به همین خاطر همواره توصیه می شود تا در چنین فضاهایی از سیستم های مطلوب تهویه هوا استفاده شود. بهتر است تا هر چند وقت یکبار هوای داخل گلخانه تازه شود تا از این طریق به بهترین شکل ممکن کنترل محیط گلخانه انجام شود.

فراهم کردن یک سیستم تهویه مناسب باید با توجه به وسعت گلخانه انجام گیرد. هرچه گلخانه مورد نظر بزرگتر باشد آنگاه باید از سیستم تهویه هوای مناسب تری استفاده کرد.

آب و هوا، دو عوامل مهم و تاثیرگذار در کنترل محیط گلخانه محسوب می شوند که در واقع رشد و پرورش محصولات مختلف بدون وجود این دو عنصر عملاً امکان ناپذیر است؛ بنابراین همواره باید از کافی بودن این دو فاکتور در محیط گلخانه اطمینان کسب کرد.

همه عوامل ضروری برای رشد گیاه باید در حد تعادل باشد زیاد و یا کم شدن بیش از حد عواملی مثل آب، نور، کربن دی اکسید و … به گیاه آسیب جدی وارد خواهد کرد.

آب، از اساسی ترین نیاز محصولات است که باید روزانه به طور منظم در دسترس گیاه قرار گیرد. در کنترل محیط گلخانه حتماً به این موضوع نیز توجه داشته باشید. بسترهای مورد نیاز برای رشد گیاهان می تواند بدون خاک باشد؛ در چنین شرایطی به آب کمتری نیاز است؛ ولی اگر از خاک طبیعی برای رشد محصولات استفاده می شود، آنگاه باید متناسب با نیاز گیاه، آب کافی در دسترس گیاه قرار داد.

آبیاری قطره ای یکی از بهترین روش های تامین آب مورد نیاز گیاهان گلخانه ای است. در این روش میزان آب کمتری نیز مصرف خواهد شد. به کمک این روش آب مستقیماً به گیاه می رسد و جذب خاک نخواهد شد.

عدم آب دهی کافی به گیاه موجب پژمرده شدن گیاه خواهد شد. علاوه بر این، پرآبی بیش از حد نیز گیاه را شکننده خواهد کرد و نتیجه چندان سودمندی به دنبال نخواهد داشت. به همین خاطر باید به اندازه کافی به گیاه آب رسانی شود.

منبع: همیارگلخانه

سوالات متداول درباره “نکات مهم در کنترل محیط گلخانه”:

1-چرا کنترل محیط گلخانه ها اهمیت دارد؟

به کمک عوامل موثر در کنترل محیط گلخانه امکان رشد بهتر و سریعتر محصولات مختلف فراهم می شود. علاوه بر این، با رعایت نکات مهم و ضروری می توانید محیطی ویژه به دور از هر گونه آفات و میکروارگانیسم های بیماری زا فراهم کنید تا از این طریق کیفیت محصولات برداشت شده را افزایش دهید.

2-مهم ترین تجهیزات برای دمای گلخانه ها چیست؟

هیترها، سیستم گرمایشی و سرمایشی، دستگاه های تنظیم رطوبت شامل مه پاش ها

3-چرا رطوبت در گلخانه ها باید تنظیم باشد؟

تنظیم رطوبت در جلوگیری از رشد میکروارگانیسم های مضر و آفات بسیار موثر خواهد بود.

4-مقدار استاندارد دی اکسید کربن در گلخانه ها چقدر است؟

پیشنهاد می شود تا غلظت کربن دی اکسید مورد نیاز یک محیط را در حد 300 PPM قرار دهید تا روند رشد محصولات گلخانه ای تحت کنترل قرار بگیرد.