شرایط استاندارد در گلخانه ها چیست و چگونه کنترل می شوند؟

شرایط استاندارد در گلخانه ها چیست و چگونه کنترل می شوند؟

شرایط استاندارد در گلخانه ها از اهمیت فراوانی برخوردار است و آشنایی با این شرایط، در احداث گلخانه، کمک فراوانی به علاقه مندان این عرصه خواهد نمود.

افرادی که به فعالیت در عرصه گلخانه علاقه دارند، بهتر است پیش از هر اقدامی از شرایط استاندارد در گلخانه ها آگاهی پیدا کنند تا از این طریق بتوانند در حرفه خود بیشتر از قبل موفق شوند. در این مطلب می خواهیم در مورد گلخانه، محل احداث گلخانه و شرایط استاندارد در انواع گلخانه ها صحبت کنیم. بنابراین اگر قصد راه اندازی گلخانه را دارید حتماً این مطلب را تا انتها دنبال کنید تا اطلاعات جامعی را به دست آورید.

یک تعریف ساده از گلخانه

گلخانه یک محیط سربسته و محدود است که به منظور پرورش گیاهان مختلف راه اندازی می شود. با فراهم آوردن شرایط استاندارد در گلخانه ها، رشد گیاهان در تمام فصول امکان پذیر خواهد شد. گلخانه ها بر حسب مصالح تولیدشان به دو نوع گلخانه ثابت و گلخانه متحرک تقسیم می شوند. مصالح ساختمانی به کار رفته در گلخانه ثابت، مقاوم و ماندگار هستند بنابراین می توان سال های زیادی از گلخانه ثابت بهره برداری نمود.

محل مناسب برای اجرای استانداردها در گلخانه

معمولاً گلخانه ها به صورت یک واحد مستقل و یا به صورت بخشی از یک ساختمان ساخته می شوند. گلخانه هایی که به هم متصل هستند به هزینه گرمایشی کمتری نیاز دارند اما نور بسیار کمی به آن منتقل می شود. بهتر است گلخانه های کنار هم به سمت جنوب ساخته شوند. با ایجاد شرایط استاندارد در گلخانه ها می توان گیاهان خوبی را پرورش داد.

مقاله پیشنهادی همیار گلخانه: چگونه یک گلخانه در منزل راه اندازی کنیم؟

چرا شرایط استاندارد در گلخانه اهمیت دارد؟

سازمان مربوط به تغذیه، به منظور افزایش بهره وری و بالا بردن کیفیت محصولات و کاهش دادن هزینه ها، شرایط استاندارد برای گلخانه ها را ارائه داده است. امروزه افراد با شناخت شرایط استاندارد در گلخانه ها، انواع گیاهان مفید و کاربردی را پرورش می دهند.

ساختمان مناسب، یکی از ملزومات برای اجرای طرح گلخانه و شرایط استاندارد است، البته روش های بهره برداری از گیاه و کشت گیاهان مختلف نیز اهمیت فراوانی دارند. در واقع چنانچه در عرصه پرورش گیاه فعالیت دارید، با بررسی شرایط استاندارد در محیط گلخانه ها باید به صورت متداول، از نفوذ هر گونه آفت جلوگیری نمود.

انواع گلخانه

مزایای فراهم نمودن شرایط استاندارد در گلخانه چیست؟

کاهش دادن هزینه های احتمالی، بهره گیری از سیستم های هیدروپونیک، کاهش نیاز به نیروی کار انسانی، عدم استفاده از سموم شیمیایی و اعمال خاک ورزی، همگی در کاهش هزینه های جاری تاثیرگذار خواهند بود. علاوه بر این، دیگر نیازی به آماده سازی زمین و شخم زدن نخواهد بود و تمام عملیات سنتی که برای پرورش یک گیاه انجام می شود، حذف خواهد شد.

استفاده از مواد شیمیایی و مواد سمی برای کنترل کردن آفات به حداقل می رسد. با فراهم بودن شرایط استاندارد در گلخانه ها می توان مقدار دوره رشد انواع گیاه همچون سبزیجات میوه دار را افزایش داد.

علاوه بر این می توان شرایطی را فراهم نمود تا خیار گلخانه ای، گوجه گلخانه ای و محصولات این چنینی، 8 ماه بیشتر از حالت عادی، میوه دهند. در این حالت گیاه هیچ گونه انرژی بابت جذب مواد غذایی انجام نمی دهد و این موضوع موجب افزایش تعداد میوه های درخت خواهد شد.

با اجرای شرایط استاندارد برای گلخانه ها، دیگر نیازی به صرف انرژی برای جذب مواد غذایی نمی باشد به همین دلیل بوته ها شاداب تر و جوان تر باقی می مانند.

در برخی از نواحی، به دلیل نبود خاک زراعی امکان کشت گیاه وجود ندارد، زیرا ممکن است خاک موجود به بیماری آلوده باشد. در چنین نواحی با احداث گلخانه و کنترل شرایط استاندارد در گلخانه ها می توان یک محیط مساعد و مرطوب برای پرورش انواع گیاه ایجاد نمود. حرارت، نور، رطوبت و هر گونه ترکیب شیمیایی موجود در گلخانه باید روی اصول استاندارد وجود داشته باشد.

ساخت انواع گلخانه و هر آنچه که نیاز است بدانید

گلخانه ها بر اساس مناسب بودن برای محصولات مختلف، دسته بندی می شوند. هزینه اجرای طرح گلخانه با توجه به امکاناتی که در گلخانه قرار می گیرد، تعیین می شود. برخی از گلخانه ها به منظور تولید انواع سبزیجات گلخانه ای، همچون خیار، گوجه، فلفل، توت فرنگی، بادمجان و … راه اندازی می شوند و برخی دیگر نیز با هدف پرورش گیاهان تزئینی همچون گل رز، گل داوودی و گل لاله ساخته می شوند.

علاوه بر این دو نوع گلخانه، گلخانه های دیگری برای تولید و رشد قارچ صدفی و دکمه ای در محیط های مختلف ساخته می شوند. همچنین گلخانه های خانگی و تحقیقاتی نیز در نواحی گوناگون رویت می شوند.

مقاله پیشنهادی همیار گلخانه: طراحی و ساخت گلخانه در اصفهان + نکات مهم

انواع سازه در اجرای طرح گلخانه

ساخت گلخانه

با سازه های گوناگون می توان شرایط استاندارد در گلخانه ها را فراهم نمود. در واقع می توان گفت 4 نوع گلخانه مختلف داریم که هر یک جنس های مختلفی دارند. گلخانه ها متناسب با کیفیتی که دارند از A به D دسته بندی می شوند. در ادامه به بررسی هر یک از این سازه ها می پردازیم.

1- گلخانه با سازه چوبی:  چوب تشکیل دهنده اسکلت اصلی و پلاستیک و پلی کربنات، پوشش دهنده کلی این نوع گلخانه هستند. این گلخانه با ارتفاع 2 الی 3 متری دارای مصالح ناهمگون است. علاوه بر این، سیستم تهویه و سیستم گرمایشی مناسب در این گلخانه وجود ندارد، به همین دلیل، محصولاتی همچون گوجه و خیار قابل رشد در این نوع گلخانه نمی باشند.

هزینه اجرا و تولید گلخانه چوبی پایین است، اما به دلیل مساعد نبودن فضای درون آن، میزان تولید محصولات در این نوع گلخانه نسبت به دیگر گلخانه ها بسیار کمتر خواهد بود. ساخت این نوع گلخانه، توجیه اقتصادی نداشته و به صورت موقتی قابل ساخته شدن است.

2- گلخانه های ساخته شده از فلز: این نوع گلخانه دارای اسکلت فلزی است و روی آن با پوشش پلاستیکی یو وی دار، شیشه ای و پلی کربنات پوشانده شده است. این نوع گلخانه با کیفیت D، یعنی بالاترین کیفیت دارای ارتفاع بیش از 5 متر بوده و پوشش های مناسب از جنس شیشه و پلی کربنات، شرایط استاندارد در گلخانه ها را فراهم می آورند.

کشت گیاه در چنین محیطی ایده آل نسبت به گلخانه چوبی بسیار بالاتر است. اتصالات این گلخانه از طریق پیچ و مهره و یا با بهره برداری از جوش صورت می گیرد. این گلخانه با کیفیت، مسلماً به پرداخت هزینه بیشتری نیاز دارد اما در کل ساخت و اجرای تغییرات در این سازه راحت تر از گلخانه چوبی می باشد. پیچ و مهره قطعات اتصال در ساخت این نوع گلخانه می باشد.

مهارت لازم برای ایجاد شرایط استاندارد در گلخانه چیست؟

برای احداث گلخانه حتماً باید فرد با مسائل اولیه کشاورزی، پرورش انواع گیاه و شرایط بازار آشنایی داشته باشد. در واقع چنانچه قصد ورود به صنعت گلخانه را دارید باید مهارت لازم در زمینه پرورش گیاهان را به دست آورید. چنانچه هیچ دانشی در این زمینه ندارید، می توانید از یک مهندس کشاورزی برای ورود به این عرصه کمک بگیرید.

برای کشت و پرورش گیاه به روش گلخانه ای فصل خاصی وجود ندارد و شما به عنوان گلخانه دار می توانید در هر فصل نسبت به شروع کشت یک محصول خاص اقدام نمایید. بهتر است محصولاتی که از فصلشان گذشته برای کشت گلخانه ای بهره ببرید.

سرمایه مورد نیاز برای احداث گلخانه

سرمایه، یکی از مهم ترین عوامل در شروع احداث گلخانه است. سرمایه مورد نیاز به عوامل مختلفی اعم از محصول مورد نظر، نوع سازه، فکر فرد و کیفیت تجهیزات سازه بستگی دارد. البته آب و هوای ناحیه مورد نظر تاثیر زیادی روی سرمایه مورد نیاز خواهد داشت.

نکات مهم در ایجاد شرایط استاندارد در گلخانه

برای پرورش محصولات مختلف و اطمینان از دوام سازه مورد نظر به یک گلخانه استاندارد و سازه اصولی نیازمندیم. گلخانه ای که بتواند در برابر عوامل طبیعی همچون برف، باران، زلزله ، سیل، تگرگ و … از خود مقاومت نشان دهد و سریعاً نابود نگردد، برای پرورش گیاه مناسب است.

حرارت، نور، رطوبت و تهویه مناسب، مهم ترین عوامل در تولید محصولات گلخانه ای است. هر چقدر گلخانه احداث شده بتواند این 4 عامل مهم را کنترل نماید، به مراتب هزینه های جاری کاهش پیدا می کنند. گلخانه باید طوری احداث شوند که هیچ گونه آفت به درون آن نفوذ نکند. در واقع با فراهم آوردن شرایط استاندارد در گلخانه ها و رشد و پرورش گیاهان میزان هزینه های احتمالی کاهش پیدا می کنند.

طراحی و ساخت گلخانه

کدام نوع گلخانه برای پرورش گیاهان مناسب تر است؟

پلاستیک های یو وی و ورقه های پلی کربنات ماندگاری محدودی دارند به همین دلیل در راستای احداث گلخانه با پوشش پلی کربنات و پلاستیک مشکلات جدی وجود دارد. بهتر است با کمک یک تیم حرفه ای و کاربلد در این عرصه گام بردارید.

گلخانه های شیشه ای تهیه شده از شیشه های ریلی، عمر و دوام بالایی دارند. این نوع گلخانه های شیشه ای، قیمت گران تری دارند اما نسبت به گلخانه های پلاستیک یو وی و کربنات به صرفه تر و اقتصادی تر هستند، زیرا دوام و ماندگاری بالایی دارد.

شرایط استاندارد در گلخانه ها برای رشد گیاه چیست؟

پس از احداث گلخانه با هر نوع سازه، تامین شرایط استاندارد در گلخانه ها از الزامات محسوب می شود. در واقع همان نصب یک سیستم حرارتی، تهویه مناسب و ایجاد شرایط مناسب برای نور از مهم ترین عوامل رشد مناسب گیاه است.

گلخانه به کمک تجهیزات مورد نیاز باید طوری طراحی و ساخته شود که در برابر شرایط آب و هوایی مختلف محیط بیرون، بتواند شرایط داخلی را کنترل نماید و یک محیط مناسب و ایده آل برای کشت و پرورش فراهم آورد.

نصب تجهیزاتی همچون هیتر هوای گرم، کانال ها و شبکه انتقال و توزیع هوای گرم در فصل های سرد سال، نصب سیستم مه پاش برای انتقال رطوبت از شرایط استاندارد در گلخانه ها محسوب می شوند.

گلخانه سنتی و مدرن چه تفاوتی دارند؟

تمام گلخانه های مدرن دارای سیستم ها و تجهیزات مورد نیاز هستند. به همین دلیل، امکان رشد گیاه در این گلخانه در تمام فصول وجود دارد، اما تمام شرایط استاندارد در گلخانه های سنتی وجود ندارد و امکان کنترل شرایط فراهم نیست.

فرض کنید دمای یک شب زمستانی به 20 درجه سانتی گراد می رسد؛ با یک پوشش پلاستیکی نمی توان دمای محیط گلخانه را به بالاتر از 20 درجه سانتی گراد رساند. همچنین در فصل گرمای تابستان، بدون داشتن تجهیزات برودتی، کنترل حرارت آفتاب در محیطی که سقف قوس دار دارد، کار بسیار مشکلی است!!

کنترل شرایط استاندارد در گلخانه در روش کشت مدرن

شرایط استاندارد در گلخانه

کشورهای صنعتی دیگر که در این عرصه فعالیت دارند توانسته اند پیشرفت چشمگیری داشته باشند.کشت مدرن یا کشت هیدروپونیک مزایای بسیار زیادی دارد. اول اینکه می توان از زمین مورد نظر بیشترین بهره برداری را انجام داد. بالا رفتن تولید محصول در واحد سطح به بیش از 100 درصد یکی از مهم ترین مزیت های شرایط مورد نیاز است. افزایش بهبود کیفیت محصولات یکی دیگر از مزیت های کشت مدرن است.

برخی از محصولات در بازار طرفداران بسیار زیادی دارند، تولید این گونه محصولات در کیفیت و دوام بالا به وسیله کشت خاکی امکان پذیر نمی باشد. تولید کننده با توجه به نیاز بازار نسبت به تولید چند محصول پرطرفدار اقدام می نماید. هیدروپونیک تجهیزات مورد نیاز هر گلخانه است و اگر این وسیله مورد نیاز وجود نداشته باشد با مشکل مواجه خواهید شد.

کشت هیدروپونیک شرایط بهداشتی و تغذیه ای مناسب داشته و به منظور گام نهادن در این عرصه به هزینه بیشتری نسبت به کشت خاکی نیاز است. بهره گیری از هیدروپونیک برای شرایط استاندارد در گلخانه، یک تکنولوژی سطح بالا را ایجاد می کند.

با ایجاد شرایط استاندارد برای گلخانه ها می توان میزان تولید را افزایش داد. کشت و پرورش گیاهان مختلف در فضاهایی که حرارت ریشه و تغذیه گیاه فراهم است بهتر انجام می شود. برخی از سازمان ها انواع سازه گلخانه ای با متراژ گوناگون را به افراد ارائه می دهند؛ به طوری که در این نوع گلخانه ها امکان ایجاد شرایط استاندارد در گلخانه ها به راحتی صورت می گیرد.

تهیه و نگارش: همیار گلخانه